حضرت آيتالله جوادي آملي با اشاره به حديث قرب نوافل و اينكه انسان ميتواند چشم و دست و گوش خداوند شود، گفت: از آنطرف اگر كسي مراقب حريمهاي الهي نبود، شيطان تمام صحنه دلش را فراميگيرد.
حضرت آيتالله عبدالله جوادي آملي امروز در درس تفسير خود كه در مسجد اعظم برگزار شد، در ادامه تفسير سوره مباركه الرحمن با قرائت آيات «مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ﴿۱۹﴾ بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ ﴿۲۰﴾»، گفت: نظر علامه طباطبايي(ره) اين است كه درياهاي شيرين مثل يك درخت است، اگر چيزي ريشه نداشته باشد ديگر شجر نيست و اگر ريشه داشته باشد و در درون خاك باشد و بالا نيامده باشد، باز هم شجر نيست، گاه يك رود عظيمي شكل ميگيرد اما چون منبع ندارد دريا نيست، اگر مخزنهاي فراواني كه در زيرزمين است اگر به صورت نهر فراوان جاري شود و به درياي شور برسد اين دريا است، اگر برفهاي فراوان بيايد و نهرهاي عظيم تشكيل بيابد اين دريا نيست، آبهاي زيرزمين را دريا نميگويند.
وي با قرائت آيه «وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ ﴿۲۴﴾»، اظهار كرد: بعد فرمود كشتيرانيها مال خداوند است، با اينكه صنعت است و نه طبيعت، به حسب ظاهر كشتي را بشر ميسازد، ناوخداي كشتي همين بشر است، آنكه مسئول ناو است ميشود ناوخدا، مانند كدخدا، اين ناوخدا مخلوق خداوند است، خود كشتي كه اينها آفريدند تمام موقعيتها از آن خداوند است، مواد اوليه را خدا داد، بشر را خداوند آفريد، انسان مصرفكننده است، يك لحظه اگر ذات اقدس اله اين قدرتها را بگيرد انسان از پا در ميآيد، انسان مصرفكننده است و نه توليدكننده، آن طبيعت و آن صنعت مال اوست، منتهي شما مجاري فيض الهي هستيد.
مفسر برجسته قرآن كريم خاطرنشان كرد: در جنگ فرمود شما آنان را بكشيد كه خدا آنان را به دست شما عذاب ميكند، خدا عدهاي را با قلم و با زبان شما هدايت ميكند، انسان بايد شاكر باشد كه به دست او كار خدا انجام ميگيرد، چه اينكه خداي ناكرده اگر بيراهه رفته است به دست او كار شيطاني انجام ميگيرد، در حديث قرب نوافل داريم به اينكه خداوند دست و گوش و پاي كسي ميشود كه با قرب نوافل تقرب جسته است، در خطبه هفتم نهجالبلاغه فرمود اگر شيطان به قلب كسي راه پيدا كرد به قلب او نفوذ پيدا ميكند و در قلب فرد تخمگذاري ميكند و جوجه به وجود ميآيد و وقتي تبديل به جوجه شد صحنه دل را ميگيرد.
وي ادامه داد: اينكه بعضي در نماز و غيرنماز آرام نميگيرند براي همين است، اين خاطرات اين قدر جنب و جوش دارند كه حد ندارد، مثل اينكه بچهها بيايند در اتاق مطالعه و سروصدا بكنند و اجازه ندهند كه مطالعه كند، انسان اگر بخواهد نماز بخواند يا مطالعه كند همين است و بعد اين جوجهها بزرگ ميشوند و اعضا و جوارح تابع دل ميشوند و هر كاري كه آنان بخواهند زبان و گوش تابع است، از اين به بعد هر كه را شيطان بخواهد فرد نگاه ميكند و ميگويد و ميشنود، ميگويد آن زيرميزي را بگير ميگيرد، ميگويد آن فرد را نگاه كن، ميكند و اين مطلب را بشنو و ميشنود، در خطبه همام فردي بيادبي كرد و امام علي(ع) به او گفت در درون تو شيطان بود كه به تو گفت اين مطلب را بگو و اين را شيطان در دهانت گذاشت.
حضرت آيتالله جوادي آملي با بيان اينكه گاه انسان ميشود خداي ناكرده اگر مراقب حريم الهي نبود شيطان وارد دلش شود، ابراز كرد: اينها موعظه نيست، بلكه برهان است، موعظه و نصيحت علم نيست اما اخلاق دليل عقلي و نقلي و شرعي دارد، اينها برهان است، فرمود شيطان وارد ميشود و صحنه دل را ميگيرد و انسان با چشم و گوش شيطان كار انجام ميدهد.
وي بيان كرد: اگر ذات اقدس اله صنعت را تمام كارهاي خير را به خودش اسناد بدهد درست است، چون انسان از خودش چيزي ندارد، فرمود كشتياي كه صنعت است مال من است، فهم و درك و ابزار و موادش را خداوند خلق كرد، اين انسان آمده اينها را با هوشي كه خدا به او داده جابهجا كرده و كشتي ساخته است، اين كشتيها كه در دريا برجسته هستند اينها مال خداوند است و تعبير ديگر آيه اين است كه در دريا ما كشتي ساختيم كه دريا را ميشكافد، به دريا دستور داد كه شكافپذير باشد به كشتي دستور داد در دريا حركت كند، «فبأي آلاء ربكما تكذبان»، در ادامه بحثهاي توحيدي را به معاد ختم ميكند.
استاد سطح عالي حوزه علميه با قرائت آيه «كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ ﴿۲۶﴾»، بيان كرد: فرمود هر كس روي زمين است فاني است، «من» تعبير كرده چون ما موجود غير عاقل در زمين نداريم، مخصوصا جن و انس، فرمود همه اينها فاني هستند و به بركت فيض الهي زندهاند و «يبقي وجه ربك ذوالجلال و الإكرام»، خداي يك علم فعلي دارد و يك علم ذاتي دارد، علم فعلي خارج از ذات است و صفت فعل است و حادث است و نبود و متغير است، در برابر علم ذاتي ازلي كه همواره بوده است، صفات الهي كه بعضي صفت ذات و بعضي صفت فعل هستند گاهي در يك جامع مثل علم مشترك هستند، اين ذوالجلال والاكرام همينطور است، هم وصف وجهالله و هم وصف خود خداوند است، انسانهاي كامل مثل اهلبيت(ع) وجهالله هستند، «اين وجهالله الذي اليه يتوجه الاولياء»./914/۲۰۲/ح
